اختلالات فراگیر رشد را در این مقاله از سایت “دکتر شنگه” بررسی خواهیم کرد: این اختلالات به عنوان نوعی ناتوانی ذهنی و جسمی شناخته می شوند که در دوره کودکی بروز می یابند. در نتیجه والدین، معلمان و متخصصان را با چالش‌های زیادی مواجه می‌کنند. کودکان مبتلا به اختلالات فراگیر رشد، نقایص زیادی داشته و در برقراری ارتباط با اطرافیان دچار مشکلات اجتماعی و رفتارهای غیرعادی می شوند. برخورد مناسب با این کودکان نیازمند افزایش آگاهی و اطلاعات در مورد این طبقه از اختلالات است.
اختلالات فراگیر رشد
اختلال‌های فراگیر رشد که گاهی اختلال‌های ارتباط اجتماعی نیز نامیده می‌شوند. شامل موارد زیر می باشند:
- اوتیسم
- آسپرگر
- اختلال از هم پاشیدگی دوران کودکی
- نشانگان رت
در همه این اختلالات عملکرد فرد در مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی مختل می‌شود، زبان و تکلم فرد آسیب می‌بیند و یادگیری تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند.
اوتیسم
از اختلالات فراگیر رشد می توان به اوتیسم اشاره کرد. کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم یا درخودماندگی معمولا نشانه‌های بیماری خود را در دوره شیرخوارگی یا همان قبل از ۳ سالگی نشان می‌دهند. شدت این نشانه‌ها در افراد مختلف متفاوت است. ویژگی‌های رایج در اختلال اوتیسم که یکی از اختلال‌های فراگیر رشد است، شامل موارد زیر می‌باشد
- اجتناب از برقراری ارتباط چشمی
- وجود ناتوانی در درک و استفاده از زبان
- کاهش شدید ظرفیت‌های یادگیری
- علایق وسواسی
- مقاومت در برابر تغییر فعالیت‌های روزمره
- فقدان تخیل و ابتکار
- بیش فعالی نسبت به محرک‌های محیطی
سندروم آسپرگر
این سندروم، اختلالی عصبی زیست‌شناختی است که با ناهنجاری‌هایی در تعاملات اجتماعی، هوش طبیعی و اکتساب زبان مشخص می‌شود. سندرم آسپرگر در پسران سه تا چهار برابر بیشتر از دختران دیده می‌شود. از مهم ترین ویژگی های این بیماری که یکی از اختلالات فراگیر رشد می باشد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برخلاف بیماران مبتلا به اوتیسم، افراد مبتلا به سندرم آسپرگر معمولاً مشکلات شناختی عمده‌ای ندارند.
- ضریب هوشی بالایی دارند و تأخیری در فراگیری زبان نشان نمی‌دهند.
- کودکان مبتلا به سندرم آسپرگر الگوهای رفتاری تکراری، مشابه آنچه در کودکان مبتلا به اوتیسم مشاهده می‌شود از خود نشان می‌دهند.
- اغلب از تماس چشمی اجتناب می‌کنند.
- کنترل ضعیفی بر حرکات حرکتی ظریف دارند.
مطالب پیشنهادی: گفتار درمانی در ارومیه
اختلال از هم پاشیدگی دوران کودکی
اختلال فروپاشنده دوران کودکی یکی از اختلالات فراگیر رشد می باشد که بیشتر پسران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. کودکانی که مبتلا به این بیماری می‌شوند، حداقل تا دو سالگی به‌طور طبیعی رشد می‌کنند و توانایی‌های ارتباطی، اجتماعی و فکری متناسب با سن خود را به دست می‌آورند. علائم این اختلال اغلب در سنین سه تا چهار سالگی ظاهر می‌شوند. نشانه‌های اختلال از هم پاشیدگی دوران کودکی شامل موارد زیر می‌باشد:
- ناهنجاری‌در تعاملات اجتماعی دو طرفه
- بروز ناتوانی در مهارت‌های زبانی
- بروز ناتوانی در رفتارهای اجتماعی
- وجود مشکلاتی در کنترل دفع ادرار یا مدفوع
- ناهنجاری در عملکرد حرکتی و سبک بازی‌ها
نشانگان رت از جمله اختلال‌های فراگیر رشد
در این بیماری کودک پس از یک دوره طبیعی رشد، حداقل ۶ ماه، دچار پسرفت‌هایی در مولفه‌های رشدی می شود. در واقع کودک از تولد تا ۵ ماهگی رشد طبیعی دارد اما پس از۵ ماهگی تا ۴۸ هفتگی در اندازه دور سر دچار کاهش رشد می‌شود و در نتیجه مهارت‌های حرکتی نظیر مهارت حرکت هدفمند دست از بین می رود.
علاوه بر این، حرکات بدنی و راه رفتن کودک ناهماهنگ می‌شود، رشد زبان دریافتی و بیانی آسیب می‌بیند و کودک به کندی روانی-حرکتی مبتلا می‌شود. این اختلال فقط کودکان دختر را درگیر خود می‌کند و به دلیل جهش در ژن خاصی در کروموزوم ایکس به وجود می‌آید. پسران مبتلا به نشانگان رت قبل از تولد یا در طول سال اول زندگی می‌میرند.
