تشنج در کودکان یکی از شایعترین اختلالات سیستم عصبی است که باعث می شود کودک دچار حمله شود و زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های مغز فعالیتی بیش از حد داشته باشند، به گونه‌ای که سیگنال‌های الکتریکی عادی مغز را موقتاً مختل کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تشنج و راه های درمان آن، تا آخر مقاله با ما همراه باشید.
تشنج در کودکان چیست و به چه علتی رخ می دهد؟
تشنج در کودکان (Seizures in children)، به دلیل فعالیت بیش از حد سلول‌های مغز رخ می دهد. در این عارضه عملکرد سیگنال‌های الکتریکی عادی مغز کودک موقتاً دچار اختلال شده و زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های مغز کودک، فعالیت بیش از حد توان‌شان داشته باشند، این بیماری به دلایل مختلفی می تواند رخ دهد. هرچند در اکثر کودکان علت مشخصی ندارد. بسیاری از مردم فکر می‌کنند که تشنج باید حتماً همراه با لرزیدن و تکان خوردن کل بدن کودک یا بیهوشی موقت همراه باشد، اما گونه‌های خاصی از تشنج وجود دارد که اطرافیان متوجه هیچ علامت غیرعادی نمی‌شوند. از آنجایی که مغز کودکان در حال رشد و نمو است، نشانه‌های تشنج به موازات رشد کودک تغییر می‌کند. تشنج کودکان میتواند بدون تب یا با تب همراه باشد.
مهم ترین دلایل ابتلا کودکان به تشنج میتواند شامل موارد زیر باشد:
- آسیب دیدن نواحی سر
- آسیب دیدن کودک در حین تولد (فقدان اکسیژن در طی زایمان)
- عارضه‌های مادرزادی
- تب یا عفونت بیش از حد
- بیماری های ارثی
- اختلال‌های مغزی
- اختلالات متابولیک مانند افت قند خون
- استفاده ی مادر از بعضی داروهای خاص حین بارداری
- مصرف دارو
- تب
انواع تشنج
تشنج کانونی: حملات کانونی زمانی رخ می دهند که کارکرد الکتریکی مغز در یک یا چند نقطه و در یک طرف از مغز دچار اختلال شود. قبل از اینکه حمله کانونی رخ دهد، کودک ممکن است علایم حمله را نشان دهد. شایعترین علایم آن شامل تغییراتی در بینایی، اختلال در شنوایی یا تغییر حس بویایی است. گاهی اوقات، علائم تشنج کانونی را می‌توان با نشانه‌هایی از بیماری روانی یا نوع دیگری از اختلالات عصبی اشتباه گرفت.
تشنج‌های عمومی: این تشنج زمانی اتفاق می‌افتند که سلول‌های عصبی دو طرف مغز شما دچاراختلال شوند. در این موارد، کودک، هوشیاریش را از دست می دهد و بعد از حمله خسته می شود (حالت postictal).
علایم تشنج در کودکان
علائم تشنج در برخی افراد، به مدت چند ثانیه صورت می گیرد. در حالی که در سایر افراد ممکن است شدیدتر و با انقباضلات عضلانی و لرزش اندام‌ها همراه باشد. گاهی اوقات علائمی قبل از شروع این حالت رخ می‌دهد که شامل موارد زیر است:
- سردرد
- بی اختیاری ادرار یا مدفوع
- خیره شدن به یک نقطه
- حرکات غیر قابل کنترل دست و پا
- از دست دادن هوشیاری یا آگاهی
- علائم روانی مانند ترس، اضطراب
- اسپاسم عضلانی غیر قابل کنترل
- کف کردن دهان
- حرکت ناگهانی و سریع چشم
- تغییرات خلق ناگهانی
- اختلال در تکلم
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه گفتار درمانی و اختلال تکلم ناشی از تشنج به قسمت “گفتار درمانی در ارومیه” مراجعه کنید.
هنگام بروز تشنج چه باید کرد؟
- در صورت بروز بحران، باید دکمه لباس بیمار را ، شل کنید تا بتواند به راحتی نفس بکشد.
- اگر بیمار هشیار نیست، او را به یک پهلو بخوابانید.
- هیچ چیزی در دهان بیمار قرار ندهید.
- تا زمانی که بیمار کاملا هشیار شود، در کنار او بمانید.
- با اوژانس تماس بگیرید.
- هر گونه جسم تیز یا خطرناک را از دسترس او دور کنید چرا که ممکن است در زمان تشنج به خود یا شما آسیب برساند.
- فرد ممکن است پس از بهبودی احساس خستگی کند و به طور موقت بیهوش شود. بنابراین باید مدتی استراحت کند.
درمان تشنج
هدف از درمان، کنترل، متوقف کردن یا کاهش دفعات حمله است. برای درمان تشنج راه های مختلفی وجود دارد که به علت بروز آن بستگی دارد. اما برخی از روش های درمان عبارتند از:
- درمان دارویی ( داروها براساس نوع حمله، سن کودک، عوارض جانبی، هزینه و استفاده آسان انتخاب می شوند.)
- جراحی برای برطرف نمودن موارد غیر طبیعی که ممکن است در مغز وجود داشته باشد.
- تحریک عصب یا رژیم غذایی خاص
نتیجه گیری
خوشبختانه امروزه شناسایی این بیماری بسیار آسان‌تر شده و انواع مختلفی از روش‌های کنترل و درمان آن نیز در دسترس می‌باشند. اگر با دیدن علائم و نشانه‌های اولیه به پزشک متخصص مراجعه نمایید شاید بتوانید خیلی زود و قبل آنکه آسیب‌های جدی به شما برساند برای درمان تشنج اقدام کنید. نکته‌ی بسیار مهم این است که از روش‌های درمانی خود سرانه و یا ابداعی بپرهیزید.
